België, samen met de rest van de wereld, beseft stilaan de omvang van de slavernij en ander onrecht in de voormalige kolonie onder Leopold II. Het koningshuis heeft in juli 2020 eindelijk zijn rol erkend en zich ten aanzien van de DRC verontschuldigd. Sommige intellectuelen vinden excuses echter niet ver genoeg gaan en vinden dat ons koninkrijk de schade collectief dient te vergoeden. Het Vlaamse buikgevoel vindt dan weer dat het geven van geld aan Congo te ver gaat. VolksLiga geeft deze mensen gelijk en somt een aantal redenen op waarom.
1. Onrecht uit het verleden kan je niet begroten
We weten bij benadering hoeveel mensenlevens er tijdens de koloniale periode verloren zijn gegaan. We weten bij benadering wie of wat er voor en achter de schermen het bont maakte. Maar welk bedrag plak je op een mensenleven? Valt een mensenleven of valt leed in de brede zin wel in geld uit te drukken? Zijn we niet hypocriet als het dan bij een eenmalig bedrag blijft?
Als we dan al geld aan Congo zouden uitdelen, wie betaalt en wie ontvangt?
Er zijn vele retorische vraagtekens te plaatsen bij deze probleemstelling. In ieder geval stof om jarenlang zonder compromis te blijven.
2. Geen enkele garantie dat het geld nuttig wordt gespendeerd
Volgens de NGO Transparency International (TI), dat een globale corruptie-index jaarlijks bijhoudt, staat Congo op plek 168 van 180. Van die 180 landen moet er wel 1 land de 168ste plek krijgen, maar dat is een flauw excuus als je ’s lands abominabele betrouwbaarheidsscore van 18/100 ziet. Welke cheque België ook zou uitschrijven, de kans dat het geld meer aan de handen van de bureaucratie blijft plakken is groter dan dat het geld terechtkomt waar de noden het hoogst zijn. Het land kennende zowat op alle vlakken…
3. Geld aan Congo geven = paternalistische houding. Opnieuw.
Als het land echt wil bewijzen dat het zonder (ex-)kolonialen kan en als dit allemaal rond een principekwestie draait, zou het land een geldelijk voorstel van deze ex-kolonialen moeten weigeren. Zoniet is dit gewoon een geldkwestie die nog heel ver iets met racisme, slavernij of vormen van onderdrukking tout court heeft te maken.
De DRC wrikte zich 60 jaar geleden los uit de greep van België. Een totale onafhankelijkheid betekent dan ook het koken van de eigen pot. De redenen waarvoor de bevolking van Congo structureel in de armoede zit, heeft minder met ons te maken maar met 60 jaar wanbeleid. De overname van de interne economie door China en Rusland grenst dan weer aan een soort neokolonialisme waarbij het onduidelijk is of de plaatselijke bevolking erop vooruit gaat. Moeten we als België een masterplan met een win-wineconomie opstellen om China en Rusland buiten te houden? Kunnen we op deze manier indirect het interne beleid bijsturen?
4. We hebben al genoeg geld gegeven
Mensen vergeten dat er naast de communautaire geldtransfer België ook een structurele donor van Congo is.
De Democratische Republiek Congo (DRC) is het land dat het meeste officiële ontwikkelingshulp ontvangt van België. Daarmee is België een van de voornaamste bilaterale donoren van DRC. De federale uitgaven (zonder de schuldkwijtschelding) bereikten 123 miljoen euro in 2009, 123 miljoen euro in 2010, 121 miljoen euro in 2011, 104 miljoen euro in 2012 en 110 miljoen euro in 2013.
Diplomatie Belgium, website geconsulteerd op 06-07-2020
Als je alle vormen van steun optelt, besteedde België in 2018 naar schatting zowat 100 miljoen euro aan ontwikkelingsprogramma’s in de DR Congo.
Philippe Bronchain, zaakgelastigde Belgische ambassade Kinshasa, 21-07-2019
Ook internationaal werd er op 13 april 2018 door de VN al een ferme duit in het zakje gedaan. De balans voor humanitaire hulp aan het land werd toen bijgesteld tot 530 miljoen dollar. VN-ondersecretaris-generaal Mark Lowcock toonde zich tevreden met de voorlopige opbrengst.
U oordeelt zelf maar of Congo structureel wordt ondergefinancierd of niet. De vraag is natuurlijk of het ooit wel genoeg zal zijn.
5. We kunnen het geld zelf gebruiken
De gezondheidszorg kreunt en een steeds groter aandeel van de Belgische bevolking is ten gevolge van de Coronamaatregelen zonder werk gevallen. De roep om een extra blanco cheque aan een ontwikkelingsland uit te schrijven, valt voor VolksLiga in slechte aarde omdat we zeker vandaag niet in die positie zijn. Daarbuiten is voor ons geld geven aan een land met bijna de hoogste corruptiegraad ter wereld een absolute no pasarán.
Het kolonialisme een goede educatieve en correcte omkadering geven, doen we best daar waar dit is aangewezen. Het Afrikaans Museum in Tervuren is al een goed begin, eindtermen in het onderwijs wat duidelijker omschrijven ook. Toch merken we dat het Onderwijs niet heeft stilgestaan. De burgers die nu worden opgevoed, lijken al goed op de hoogte te zijn. Wat ons betreft kan na de excuusbrief van koning Filip een streep onder het thema worden getrokken.